آشنایی با صفر تا صد بیماری پولدارها | راهکارهای برای عدم ابتلا به نقرس

آیا بدن شما یا یکی از عزیرا‌ن‌تان درگیر بیماری نقرس (gout) است؟ آیا می‌دانید علت بوجود آمدن نقرس چیست؟ زمانی که حرف از بیماری نقرس می‌شود در ذهن هر کدام از ما مفاصلی ورم‌کرده، قرمز‌رنگ و دردناک به تصویر کشیده می‌شود.

اغلب شنیده‌ایم مصرف زیاد گوشت با بروز این بیماری ارتباط دارد و علت اصلی بیماری نقرس است. بله گوشت نقش مهمی در ظهور این بیماری دارد؛ اما خیلی از افراد گوشت می‌خورند و بیمار نمی‌شوند.

در این مطلب با ما همراه شوید تا با عوامل و عللی که در بروز نقرس نقش دارند، آشنا شوید. این شناخت به شما کمک می‌کند تا هم از شروع بیماری نقرس و هم از عود‌های مکرر آن جلوگیری کنید.

چه کسانی به نقرس مبتلا می‌شوند؟
حملات نقرس بسیار دردآور و آزاردهنده هستند و بسیاری از افراد به آن مبتلا می‌شوند. این علائم عذاب‌آور ممکن است به‌صورت ناگهانی و یک دفعه اتفاق بیفتند. فرد در طی شروع بیماری شاهد درد شدید، تغییر رنگ پوست (قرمزی)، سفتی، حساسیت، گرما و تورم مفاصل خود است.

این حملات یک تا دو هفته طول می‌کشد؛ اما باید بدانید که عللی که باعث بروز آن می‌شوند، کم‌کم و در طول زمان رشد می‌کند. علت اصلی بیماری نقرس تجمع اسیداوریک اضافی در بدن است.

بدن شما به‌شکل طبیعی ماده شیمیایی به‌نام پورین را که در برخی غذا‌ها و نوشیدنی‌ها وجود دارد، تجزیه می‌کند. پس از تجزیه اسیداوریک باقی می‌ماند. کلیه‌ها نیز معمولا خون شما را تصفیه کرده و اسیداوریک اضافی را دفع می‌کنند.

گاهی اوقات بیش از حد اسید‌اوریک تولید می‌شود یا کلیه‌ها این ماده را با سرعت کافی از خون خارج نمی‌کنند. بدین ترتیب، در بدن اسیداوریک (هیپراوریسمی) اضافی وجود دارد؛ کریستال‌های این ماده در مفاصل تجمع پیدا می‌کنند. این کریستال‌های تیز به هم می‌چسبند و باعث درد، تورم و سایر علائم ناگهانی می‌شوند.

البته بالابودن موقت اسیداوریک به این معنی نیست که شما به نقرس مبتلا خواهید شد. بسیاری از افراد مبتلا به هیپراوریسمی هستند؛ اما هرگز به نقرس مبتلا نمی‌شوند.

چه عواملی خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهند؟
قبل از بیان عوامل خطرساز، باید بگوییم که هر کسی می‌تواند به بیماری نقرس مبتلا شود. عوامل خطرساز توسط محققان بررسی شده‌اند. این پژوهشگران چگونگی نقش ژن‌ها و عوامل محیطی موثر در تجمع اسیداوریک در خون را بررسی کرده‌اند.

بر طبق این تحقیقات عوامل خاصی شانس ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

• سطح بالای اسیداوریک
• داشتن سابقه خانوادگی
• مردبودن
• یائسگی
• افزایش سن
• نوشیدن الکل
• نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر همچون نوشابه
• رژیم غذایی ناسالم و خوردن غذا‌های غنی از پورین

برخی از شرایط مرتبط با سلامتی ممکن است خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهند. این شرایط به شرح زیر هستند:

• اضافه وزن یا چاقی
• بیماری مزمن کلیوی
• فشار خون بالا
• سرطان یا پسوریازیس
• بیماری ژنتیکی نادر (سندرم Kelley-Seegmiller یا سندرم Lesch-Nyhan) ک
• برخی از دارو‌ها (مانند: دیورتیک‌ها، آسپرین با دوز پایین، نیاسین، ویتامینی که در مقادیر زیاد مصرف شود.)

کدام غذا‌ها باعث نقرس می‌شوند؟
برای پیشگیری و مراقبت از خود در برابر بیماری نقرس پزشکان توصیه می‌کنند از خوردن یا نوشیدن غذا‌های پر از پورین اجتناب کنید؛ زیرا این خوراکی‌ها به احتمال زیاد منجر به سطوح بالای اسیداوریک در بدن‌تان می‌شود.

برخی از این غذا‌ها عبارت‌اند از:

نوشیدنی‌ها و شیرینی‌های شیرین: قند معمولی (قند میوه) به اسیداوریک تجزیه می‌شود. در واقع هر غذا یا نوشیدنی حاوی قند بالا، محرکی برای این بیماری نقرس است.

شربت ذرت با فروکتوز بالا: محصولات غذایی بسته‌بندی‌شده و تنقلات فرآوری‌شده می‌توانند حاوی مقدار زیادی شربت ذرت با فروکتوز بالا باشند.
الکل: اگرچه همه نوشیدنی‌های الکلی دارای پورین بالایی نیستند؛ اما الکل مانع دفع اسیداوریک از طریق کلیه می‌شود.
بافت خاصی از اندام‌های حیوانات: جگر، مغز و کلیه از جمله همین بافت‌ها هستند.
گوشت‌های شکاری: گوشت غاز، گوساله و گوزن همگی حاوی سطوح بالایی از پورین هستند.
برخی از غذا‌های دریایی: شاه‌ماهی، گوش‌ماهی، صدف، ماهی کاد، ماهی تن و قزل‌آلا از نمونه غذا‌های دریایی هستند که می‌بایست در مصرف آن‌ها دقت کنید.
گوشت قرمز: گوشت گاو، بره، خوک و بیکن به‌عنوان گوشت قرمز شناخته می‌شوند. پس از خوردن آن‌ها اجتناب کنید.
بوقلمون: بوقلمون مقادیر بالایی پورین دارد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم از مصرف آن خودداری کنید.

بهترین راه برای پیشگیری از نقرس این است که تعداد دفعات مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های پر پورین را محدود کنید. اطمینان حاصل کنید که برای کمک به عملکرد بهتر کلیه‌ها و جلوگیری از کم آبی، مقدار زیادی آب بنوشید.

علاوه بر رعایت برنامه غذایی، انجام ورزش منظم نیز می‌تواند به کاهش استرس روی مفاصل شما کمک کند. در واقع ورزش، خطر چاقی و دیگر بیماری‌هایی را کنترل می‌کند تا احتمال ابتلا به نقرس کاهش پیدا کند.

پزشک فوق تخصص روماتولوژی، فردی است که می‌توانید برای بررسی و درمان بیماری نقرس به او مراجعه کنید. البته در دنیای پرمشغله امروزی دسترسی‌داشتن به این‌گونه متخصصان کمی سخت و زمان‌بر شده است؛ اما باز هم راهکار‌هایی وجود دارد که دسترسی به چنین متخصصانی را آسان می‌کند.

خلاصه
نقرس نوعی آرتریت التهابی است که باعث درد و تورم آزارنده و دردناکی در مفاصل می‌شود. این علائم زمانی که شعله‌ور می‌شوند، یک تا دو هفته همراه فرد مبتلا خواهند بود و سپس رفع می‌شوند.

این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سطح بالایی از اسیداوریک در بدن تجمع پیدا می‌کند و مفاصل را درگیر می‌کنند. علت‌های متنوعی برای بیماری نقرس وجود دارد. برای کنترل و مدیریت بهتر علائم آن بهتر است با فوق‌تخصص روماتولوژی مشورت کنید.